o c o t i l l o: Tucson Çölünde Işığa ve Katılıma Açık Bir Enstalasyon

Doğukan Güngör
3 Eyl
2 dakikada okunur

Arizona, Tucson’da hayata geçirilen o c o t i l l o, öğrenciler tarafından inşa edilmiş kolektif bir enstalasyon. Günlük hayatın tanıdık öğeleri olan bank, merdiven ve çitin birleşerek etkileşimli bir mimari deneyime dönüştüğü bu proje, adını Sonoran Çölü’ne özgü dikenli bir çalıdan alıyor. Ocotillo bitkisi, yapının lineer malzeme kullanımına ilham verirken; kelimenin Nahuatl kökenindeki “ocotl” (meşale/mum) anlamı, yapının gece hareketlere duyarlı aydınlatmasında karşılığını buluyor.

Sekiz feet’lik (yaklaşık 2,5 metre) ölçüler içinde kurgulanan proje, mekânsal modülasyon, malzeme denemeleri ve dijital hikâye anlatımı yoluyla geniş çöl manzaralarıyla yeni bir ilişki kuruyor.

Gelenekten Yeniliğe: Ocotillo Çitlerinden Ahşap Bir Yorum

Bölgeye özgü ocotillo çitlerinden esinlenen proje, bu geleneksel yapım tekniğini standart 2x4 ahşaplarla yeniden yorumluyor. Enstalasyon, birbirine geçen basit çerçevelerden oluşuyor; bu modüller farklı şekillerde bir araya gelerek oturma alanları, gölgelikler ve manzara platformları yaratıyor. Katmanların daralıp genişlemesi, çerçevelenmiş manzaralar ve karşılaşma mekânları oluşturuyor.

Tümü standart, değiştirilmemiş parçalardan oluşan sistem; vidalar, dikmeler ve jigler kullanılarak kurulmuş. Bu da yapının yeniden yapılandırılabilmesini veya başka projelerde kullanılmasını mümkün kılıyor.

Bank, Çit ve Merdivenin Dönüşümü

o c o t i l l o, aslında bir dizi heykelsi düzlem ve platformdan oluşuyor. Yatay bank ortadan ikiye bölünüp yukarı ve aşağı kaydırılmış; dikey çitler daralıp genişleyerek içe doğru akıyor. Merdiven benzeri eğimli düzlem ise zeminden tavana doğru geçiş sağlıyor; önde yükselen, arkada alçalan bu yüzey ışığı ve mekânsal sıkışmayı yönlendiriyor. Tüm bu elemanlar, bank, çit ve merdiveni yalnızca işlevsel ögeler olarak değil; mekânsal eşikler olarak yeniden tanımlıyor.

Arka taraftan ulaşılan üst platform, öğrencilerin sosyalleştiği, çalıştığı ya da dinlendiği bir ikinci katman oluşturuyor. Alt ve üst oturma düzlemleri arasında oluşan “X” formu ise yapının görsel odak noktası ve keşfe davet eden bir unsur hâline geliyor.

Dijital Katman: QR Kodlar ve Etkileşimli Işık

Enstalasyon, fiziksel olduğu kadar dijital bir katman da içeriyor. Bankın üzerine yerleştirilen QR kodlar, ziyaretçileri öğrencilerin bireysel çalışmalarına yönlendiriyor; böylece yapı, sürekli güncellenen bir sergiye dönüşüyor.

Geceleri ise yapı adreslenebilir LED’lerle canlanıyor: hareket, dokunuş ve mesafeye tepki vererek ışığını kısıyor, parlatıyor veya renk değiştiriyor. Böylece enstalasyon, bulunduğu sosyal ve çevresel koşulları yansıtan bir barometreye dönüşüyor.

Öğrenciler İçin Yaşayan Bir Mekân

Tamamlandığından bu yana o c o t i l l o, Arizona Üniversitesi’nin Mimarlık, Planlama ve Peyzaj Mimarlığı Fakültesi (CAPLA) topluluğu tarafından yoğun biçimde kullanılmaya başladı. Ders dışındaki zamanlarda öğrenciler burada sosyalleşiyor, çalışıyor ya da sadece vakit geçiriyor. 4. sınıf Desertification + Democracy stüdyosu tarafından inşa edilen proje, tam ölçekli üretim pratiği ile gerçek kullanımı birleştirerek hem bir mimari eser hem de yaşayan bir kamusal alan yaratıyor.